Persbericht
Inzake documentaire Our Colonial Hangover, van Sunny Bergman
Door Ewald Vervaet en Marcel Bas
|
Ten
geleide
Persbericht uitgevaardigd op woensdag 19 november 2014:
Geachte redactie,
Sunny Bergmans documentaire 'Our colonial hangover' (onze koloniale kater; in het Nederlands ook Zwart als Roet geheten) gaat op donderdag 27 november 2014 in
première. De documentaire neemt als feit aan dat
Zwarte Piet een slavernij-verschijnsel is. De feiten wijzen echter eenduidig uit dat dat niet het geval is: Zwarte Piet als verschijnsel heeft Oud-Germaanse
wortels en zijn uitdossing komt uit de slavenhandel van Spanje op Mauretanië waar Nederland niets mee te maken heeft gehad.
Ziet u verder hieronder, ook voor enkele andere overwegingen.
We kunnen ons voorstellen dat u vóór 6 december geen of zo min mogelijk aandacht wilt besteden aan de 'Zwarte Pieten-discussie', maar Bergmans première is daar niet los
van te denken en wellicht kunt u die datum aandacht aan het onderstaande besteden.
Met vriendelijke groeten,
Marcel Bas en Ewald Vervaet
1. Zwarte Piet heeft Oud-Germaanse wortels en wordt in wisselende gedaantes en onder verschillende benamingen ook in de folklore van landen zonder slavernij aangetroffen, zoals Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland en Tsjechië. Logisch en feitelijk gezien kán het dus geen slavernijverschijnsel zijn.
2. Alleen de uitdossing van Zwarte Piet heeft sporen uit de slavernij. Die uitdossing is ontleend aan bedienden/slaven aan het Spaanse hof. Zij kwamen uit Mauretanië en aan die slavernij heeft Nederland part noch deel gehad. In die zin is 'onze koloniale kater' dus een zeer onjuiste en geheel suggestieve titel.
3. De in dit verband vaak genoemde onderwijzer Jan Schenkman zou in 1850 door middel van zijn boekje 'Sint Nikolaas en zijn Knecht' de eerste zijn geweest die Zwarte Piet als negroïde karakter opvoerde, waarmee Zwarte Piet zijn intrede in onze folklore zou hebben gedaan. Volgens critici zou Schenkman aldus zwarte mensen stereotypisch als knechten c.q. slaven hebben willen voorstellen. Het feit wil echter dat de onderwijzer filantropisch en humanistisch ingesteld was, en lid was van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Dit was een organisatie die zich uitsprak voor de afschaffing van de slavernij en snelle emancipatie van slaven.
4. Bergman vindt ook het feit dat Sinterklaas op een boot aankomt, discriminerend voor zwarten - omdat slaven die door Nederland van Afrika naar Amerika op boten zijn vervoerd. De slaven aan het Spaanse hof zijn op enig moment ook op een boot vervoerd, maar nogmaals: aan dat vervoer heeft Nederland part noch deel gehad. Bovendien was dat bootvervoer gezien de afstand ook een heel andere zaak dan die van Afrika naar Amerika.
5. Bergman haalt geregeld naar voren dat zwarten door kinderen voor Zwarte Piet worden uitgescholden. Als ontwikkelingspsycholoog wil een van ons (EV) wijzen op het verschijnsel dat kinderen rond hun tweede verjaardag 'exemplariseren' waar kinderen vanaf ongeveer 26 maanden 'individualiseren'. Een voorbeeld daarvan is dat kinderen een willekeurige zwarte als 'Zwarte Piet' aanduiden, maar ook dat een Zwarte Piet als 'ome Henk' wordt aangeduid als het (blanke) kind een zwarte oom Henk heeft. Zelf is hij door kinderen in deze fase ooit aangeduid als 'mama' en als 'opa'. Hier een vorm van uitschelden in zien, is dus feitelijk onhoudbaar.
6. Bergman is betrokken geweest bij het bezoek van de VN-commissie onder leiding van Verene Shepherd. Het is nu onduidelijk wie die commissie naar Nederland heeft gehaald en ook is het onduidelijk waarom die commissie alleen gesproken heeft met mensen van het 'Zwarte Piet = slavernij'-standpunt en bijvoorbeeld niet met Sinterklaasverenigingen en met mensen van het 'Zwarte Piet = Oud-Germaanse traditie'-standpunt. We zouden haar willen vragen wie dit bezoek heeft georganiseerd en wat haar eigen betrokkenheid bij het bezoek is geweest, anders dan het maken van het maken van opnames voor haar documentaire. Bu wordt immers het oordeel van die VN-commissie als iets objectiefs en onpartijdigs gezien, terwijl het vooringenomen en partijdig is.
7. Mensen van het 'Zwarte Piet = slavernij'-standpunt zijn veelal ook betrokken bij het Surinaamse Comité dat van Nederland een herstelbetaling van 30 miljard (ja: 30.000.000.000, geen 30.000.000) euro eist voor het slavernijverleden - of staat daar, zo is mijn ervaring, sympathiek tegenover. Ook de eerder genoemde Verene Shepherd is daarbij betrokken; zie onder meer nieuws.thepostonline.nl/…/comite-suriname-30-miljard-euro-…/. We zouden Bergman willen vragen hoe zij tegenover deze eis staat.
8. Kort na de vliegtuigramp van 17 juli heeft Bergmans medeactivist Quinsy Gario dit getwitterd: 'White lives matter more than brown ones'; zie onder meer sh00t.nl/white-lives-matter-more-than-brown-ones/. Omdat hij meteen daarna veel verwijten kreeg zelf een racist te zijn, heeft hij dat kort daarop weer teruggenomen. Het bevreemdt ons dat de suggestie dat Nederland bij die vliegtuigramp 'blanke levens' belangrijker zou hebben gevonden dan 'bruine levens', bij iemand is opgekomen... Ook hierover zouden we Bergmans reactie graag willen vragen.
9. Geconfronteerd met de onhoudbaarheid van haar 'Zwarte Piet = slavernij'-standpunt reageert Bergman (en Gario) steevast met woorden als: 'De oorsprong
van Zwarte Piet kan ons eigenlijk niet schelen en doet er ook niet toe: veel zwarten voelen zich nu eenmaal gediscrimineerd door het voorkomen en het gedrag van Zwarte Piet'.
Dat vinden we vreemd: 'slavernij' was hun insteek voor hun hele actie. Ook speelt de Nederlandse slavernij een belangrijke rol in de documentaire 'Onze koloniale kater':
waarover zou Nederland anders in het kader van Zwarte Piet een kater over moeten hebben in Bergmans ogen?
| |
Ewald Vervaet en Marcel Bas
roepstem@hotmail.com
Woensdag 19 november 2014