De webbeheerder van De Roepstem’ heeft mij na correspondentie de gelegenheid geboden een Zuiderse kijk en sentiment in woord te mogen neerpennen op de site. Daarmee heeft De Roepstem er blijk van gegeven een waardige site te zijn.

Ik heb dan uiteindelijk besloten om toch mijn bijdrage te leveren, als Belg. Omdat ik De Roepstem interessant vind, zowel op geschiedkundig vlak als gezien vanuit het gegeven dat de Groot- / Heel-Nederlandse gedachte taal en centrale dominantie in staatsverband overvleugelt. In dit betoog zal ik trachten scherp en met enige zin voor humor de hedendaagse Nederlander iets bij te brengen over Belgen - en vooral over Nederlands sprekende Vlamingen - die ogenschijnlijk geen Nederlanders willen zijn. Bekijk het als een pleidooi voor erkenning en verdraagzaamheid in de Lage Landen. Of mag ik als Belg de ‘Groot Belgische’ gedachte uitdragen?

Ik wil de lezer terugnemen in de tijd, een stukje oergeschiedenis is hier onontbeerlijk.

"In den beginne was er niets en …", en niet omgekeerd; in 57 v. C. veroverde de Romeinse veldheer en politicus Julius Caesar van de Kelten het land Gallië. De bewoners van het noordelijk deel, Belgica, (Noord-Gallië) werden door hem Belgae (Belgen) genoemd. Onder het Romeins Imperium, dat in Belgica bijna 5 eeuwen stand hield, en het Pax Romana was de Romaanse cultuur sterk doorgedrongen tot het volksleven. Sociaal kwam er een vermenging tot stand tussen de oorspronkelijke bevolking (Galliërs), inwijkelingen en Romeinse soldaten.

Vanaf de 5de eeuw vielen de Salische Franken (een Germaans volk) Noord-Gallië binnen. Er ontstond een wederzijdse beïnvloeding van twee culturen, de toenmalige Salische en de Gallo-Romaanse. Deze twee culturen waren het begin van een nieuw élan in de westerse geschiedenis. Men ervaart deze cultuurmix nog steeds in het huidige België. En veel minder – dit zal de Belg eerder duidelijk zijn - in Nederland.

Het gebied waar deze cultuur tot stand kwam bevond zich tussen de kromming van de Rijn (de natuurlijke grens tussen Galliërs en Germanen) en de Somme in Noord-Frankrijk. Dit gebied werd hoofdzakelijk Belgica (Noord-Gallië) genoemd. Het is ook daar dat Francia, het eerste West-Europese koninkrijk ná het Romeinse Imperium, ontstaan is. Het was vernoemd naar de naam der Franken. Met als eerste hoofdstad het Gallo-Romaanse bolwerk en ooit een Vlaamse stad: Doornik. Ter info, de Salische CODEX bestaat nog altijd en wordt nog altijd gerespecteerd in België.

In dit koninkrijk sprak men tot aan de Somme regiogebonden Gallo-Romaans en Germaans (Salisch Frankisch). Menigeen zegt dat het Nederlands / Vlaams rechtstreeks uit het Salisch Frankisch geëvolueerd is. Het Gallo-Romaans - het latere Frans - dat overgenomen werd, is juist onder de impuls van de Frankische veroveraar in een later stadium een wereldtaal geworden, tezamen met het Frankische Rijk dat zich in West Europa uitbreidde tot het grootste Rijk ooit.

In een later stadium waren de gemengde volkeren (Gallo-Romeinen en Franken) van ongeveer de huidige taalgrens tot de kromming van de Rijn, die de taal behouden hebben van de toenmalige veroveraar, omwille van die taal meer en meer uitgesloten van dit machtig imperium. Dit kwam vooral doordat het politiek en geografisch centrum van het Frankische rijk verlegd was.

Ik kan nog even doorgaan, maar zoals je ziet ligt het zwaartepunt van "het Nederlands" in een complexere sfeer dan gedacht wordt, en totaal niet (enkel en alleen) in het huidige Nederland.

Een vergeten feit: bij het tot stand komen van België in 1830 werd er even aan gedacht om het aloude Belgica, (bakermat van de Germaanse Gallo-Romeinse cultuur en het Frankische rijk) te herstellen. Ttz  de grenzen  tot de kromming van de Rijn (natuurlijke grens tussen Galliërs en Germanen), ook langs de kant met Duitsland en de Noord-Gallische streken in Frankrijk (waar de Franken uitdrukkelijk aanwezig waren, o.a. Frans- Vlaanderen, en stukken van  het Département du Nord) te herstellen. Zeg maar; het Aloude Francia maar in compactere vorm! Na eeuwen is dit een illusie, omdat dan alle omringende grootmachten België geen kans hadden gegund. Ook was er na eeuwen nauwelijks nog een bewustzijn van deze, in feite, één volksgroep.

De zuidelijke Nederlanden 1814 - 1815

Bijvoorbeeld: wie van Noord-Brabant of Limburg of Zeeuws-Vlaanderen voelt zich, en is bewust van zijn (in hoofdzaak) Gallo-Romaanse & Frankische afkomst? Limburgers misschien...

Met dit stukje geschiedenis in het achterhoofd zal menig Nederlander nu afhaken of niet...?

"Terug naar af ",zegt men in het Vlaams, of laten we beginnen bij het begin.

Nu hoor ik onze noorderbuur, denken: "In den beginne Belgica, Belgen , Gallo-Romaans of Frans, Francia, Salisch Franks en Vlaams. Eeuwen later ABN ".

Je zou voor minder woedend… of bescheiden worden.

Of ik citeer P.C. Paardekooper (NL), omgekeerd evenredig, chronologisch juist in de prille geschiedenis: "Er zijn geen Nederlanders ".

- Wat? ... Paniek! België annexeert.

Probleem? P.C. Paardekooper zegt: België = Nederland. Alleen is het woord ‘België’ minder zwaar beladen dan ‘Nederland’.

- Hoe bedoel je?

Nederland, en daar is bijna iedere Belg van overtuigd, kent iets van annexeren en iemands identiteit afpakken. (ter info: na de Bataafse tijd, 1815-1830). Schok? Heeft u het beet?

- Neen, wij zijn tóch Nederlanders!

Stop. Natuurlijk zijn die er wel, net als dat er Belgen zijn. Mijn betoog is in de eerste plaats om de gemiddelde Nederlander duidelijk te maken dat dit Vlaanderen en België een eigen identiteit hebben. Bakermat van de Gallo-Romaanse en Germaanse cultuur en het Frankisch Rijk. Een kwestie van respect, en waardigheid. Of: hoe wij Belgen kiezen voor eenheid én verscheidenheid.

Draag ik nu de Groot-Belgische gedachte uit? Volgens PC Paardekooper ….

- Oef, '‘t gevaar afgewend, "ach, die domme Belgen toch !"

Dom? Bescheiden, alleszins.

DE BOOM François

E-mail: deboomf@hotmail.com