|
|
Mooi Frans-Vlaanderen
Waar ooit het Nederlands bloeide
Door Marcel Bas
|
|
Ten Geleide; wat is
Frans-Vlaanderen / de Franse Nederlanden?
Frans-Vlaanderen
is dat deel van Frankrijk dat in de zeventiende eeuw tijdens de regering
van de Franse Koning Lodewijk de 14de is veroverd op de Nederlanden. Sinds
die gebiedsdelen onder Frans (cultureel) gezag kwamen werden het
plaatselijke Nederlands en iedereen die die taal in het openbaar sprak
gediscrimineerd.
Op school werden kinderen gestraft voor hun
on-Franse tongval. Tot op de dag van vandaag wordt de plaatselijke
Nederlandse taal, het 'Vlamsch' geminacht door de authoriteiten,
met als gevolg dat het oorspronkelijk spreken van deze Dietse taal op
sterven na dood is. De Franse staat kent een lange geschiedenis van
actieve, egalistische natiebouw. In het beeld van één groot Frankrijk met
één taal en één cultuur en grandeur, met de politiek van
Assimilation als middel om dit doel te bereiken, hebben
gemeenschappen van oorspronkelijk anderstaligen, van niet-Fransen, binnen
de staatsgrenzen van de Hexagone eerder gegolden als een hindernis
i.p.v. een culturele verrijking.
Het Vlamsch van het Département
Nord-Pas-de-Calais is een randstreek van Frankrijk, dus daar vindt
men een minderheidstaal. Kijk naar de rest van Frankrijk, waar in de
geografische en staatkundige marges van het land autochtone etnische
minderheden wonen; aan zee heeft men gepoogd de Bretoense Kelten steevast
te verfransen waardoor thans het Bretoens slechts een schim is van wat het
was; in het zuiden, aan de golf van Biskaje, stelt het Baskisch nog maar
weinig voor vanwege de Assimilation; in de aan de Middellandse Zee
grenzende streek van de Roussillon zijn er Catalanen die er hun identieke
Rossellones spreken, maar het aantal sprekers van dit Catalaans is
sterk afgenomen; in de Elzas is het Elzassisch - in feite een Duitse taal
- met grote inspanning verdrongen naar enkele kleine dorpen en slechts de
monden van oudere mensen; noordelijk van Thionville (Du. Diedenhofen / Lux. Diddenuewen)
werd er nog
Luxemburgs/Lëtzebuergesch - in feite Moezelfrankisch - gesproken. Thans
niet meer.
De grensgebieden zijn veroverd op anderstalige landen en
volkeren en de eenheidsdwang van het Frankrijk in de 20ste, 19de en 18de
eeuwen heeft omvangrijke culturen uitgedund.
Maar sommige invloedrijke elementen
binnen het Franse staatsbestuur zien nu in dat het van een rijkdom getuigt
wanneer er binnen de landsgrenzen autochtone minderheidstalen en -culturen
bestaan. Bretoense, Elzassische en Catalaanse taal- en cultuurorganisaties
ontvangen geldelijke steun van de regering om hun taal te behouden en uit
te bouwen. Dit is zeer goed nieuws want zo voelt men zich niet een
vreemdeling in eigen land en zal de taal zich zelfs kunnen uitbreiden
omdat in deze tijden van Europa-wijde herwaardering voor plaatselijke
culturen en talen het hebben van een plaatselijke kleurrijkheid een
rijkdom en bijzonderheid is. De eigen cultuur is niet langer een hindernis
maar een verdienste. De houding jegens de autochtone Vlamingen in
Frankrijk is ook versoepeld. Dezen zullen zich op meer terreinen thuis
kunnen voelen en zo zouden ze zich verdienstelijk kunnen maken voor de
natie. Maar deze versoepeling is slechts van cultureel belang voor de
Bretoenen, Elzassers en Basken. Niet voor de Vlamingen. Hoe kan dat?
Culturele organisaties pogen
het Algemeen Beschaafd Nederlands aan te prijzen onder de Vlamingen,
aangezien het Vlamsch, het dialect, aan het uitsterven is. Daar komt -
gelukkig - bij dat de Franse regering er onlangs toe over gegaan is in het
noordelijke departement het Nederlands als taal te onderwijzen op sommige
onderwijsinstellingen, zoals dat ook met Duits en Engels het geval is.
Doch de cultuurtaal Nederlands, de plaatselijke autochtone vorm, is helaas
terugedrongen tot een aantal van vijftig- tot honderdduizend sprekers. Het
zal niet lang duren of het Vlaams is effectief met de grond gelijk
gemaakt. Laten we hopen dat dit gat wordt opgevuld door het Nederlands; de
taal die de Germaanse Nederlanden van de Dollard tot aan de Somme
verenigt.
Is het Bretoens
in Bretagne verdrongen naar de kliffen en kustlijn van dit bijzondere
schiereiland; het Vlamsch is slechts nog een
curiosum tijdens carnaval of in kleide dorpen waar oudere mensen een
gezellig, koddig patois bezigen dat eigen is
aan de vriendelijke Vlaamse streek. Dit Vlamsch is in feite een restant
van een veel grotere streektaal die onmiskenbaar deel uitmaakte van de
noordelijker gesproken dialecten in westelijk België en westelijk
Nederland.
Lees meer door te kiezen uit de
verwijzingen in de inhoudsopgave hieronder en kom te weten wat de
eigenlijke namen zijn van Noord-Franse plaatsen als Calais en Lille,
Douai, Cambrai en Boulogne. Lees verder over de toekomst en het verleden
van deze voor het Nederlandse spraakgebied verloren gebiedsdelen.
- Voorschoten, Marcel Bas.
Inhoudsopgave (nogmaals)
Chronologisch overzicht van
verliezen voor de Nederlanden
Geschiedenis van de roerige
Franse Nederlanden
Organisaties,
hun (web-)adressen en Vlaamse huizen
Plaatsen,
rivieren, streken in Noord-Frankrijk met hun Nederlandse
namen
Het Vlaams in
het Frankrijk van 1988
Het Vlaams in
het Frankrijk van 2003: heden
Overzicht van
verliezen voor de Nederlanden
De Franse veroveringen onder de
regering van Lodewijk XIV (1643 - 1713) verliepen als volgt:
In 1659 kwam met de
Vrede van de Pyreneeën het grote gebiedsdeel van Hesdin/Heusden -
Bapaume/Bapalmen - Arras/Atrecht - Douai/Dowaai - Bétune/Betun en
Bourbourg/Broekburg toe aan het Franse Rijk,
In 1668 kwam met de
Vrede van Aken het gebiedsdeel rondom de steden St Winoksbergen -
Lille/Rijsel - Condé/Konde aan de Schelde - Armentiers aan Frankrijk toe,
In 1678 kwamen met de
Vrede van Nijmegen de volgende gebiedsdelen en steden aan Frankrijk toe:
Le Cateau - Cambrai/Kamerijk - Bouchain/Boesem - Valencienne/Valensijn -
Condé/Konde - Bavai/Bavik - Maubeuge/Malbode.
Aan het einde van de
16de eeuw was het volgende gebied al veroverd door Frankrijk:
Landrecies/Landerschie - Avesnes/Avenne - Le Quesnoy/Kiezenet.
Tussen 1659 en 1678 veroverde Frankrijk de
volgende Vlaams-Nederlandse kustgebieden: Montreuil/Monsterhole -
Etaples/Stapel - Boulogne/Bonen - Calais/Kales - Gravelines/Grevelingen -
Dunkerque/Duinkerke
Voorts kwamen Veurne, Ieper, Menen, Kortrijk,
Doornik, Binche, Philippeville en Marienbourg tijdelijk onder Frans gezag
te staan, maar die steden kwamen later terug bij de Nederlanden, thans
België.
Terug naar de
inhoudsopgave
Geschiedenis van
de roerige Franse Nederlanden
Het ontstaan van de Zeventien
Provinciën
De Bourgondische Nederlanden waren onder Filips de
Goede (1419-1467) symbool voor grote territoriale expansie en materiële
opbloei van onze gewesten.
De naam verwijst naar
gebieden van zeer uiteenlopende oorsprong, verworven tussen 1419 en 1477,
jaar van het overlijden van Karel de Stoute.
Chronologisch noemen we in 1363 het hertogdom
Bourgondië, in 1384 uitgebreid met Vlaanderen, Artesië en Franche-Comtè,
verworven door Filips de Stoute. In 1419-1467 trok hij Hollland, Brabant
en Henegouwen, Picardië, Auxerre en Macon naar zich toe, terwijl
kerkelijke gebieden als Kamerijk, Luik, Utrecht en Oversticht (wat thans
Groningen, Friesland, Overijssel en Drenthe is) onder zijn invloed kwamen.
Tussen 1467 en 1477 had Karel de Stoute ook nog Lotharingen, de
Boven-Elzas en Gelre tot het zijne gemaakt en via het huis
Bourgondië-Nevers was de invloedssfeer tussen 1405-1419 nog verder
aangegroeid tot Rethel, Nevers en Besançon.
De
Zeventien Provinciën
Onder de Bourgondiërs reikten de
Franse Nederlanden wel degelijk tot boven de Somme / Zoom, met de
graafschappen Ponteland (Ponthieu), Vimeu en Amienois als uitschieters.
Daarmee werd kortstondig zelfs de situatie van 965, ontstaan door de
veroveringen van graaf Arnulf de Grote, nog overtroffen! Niet voor lang
echter, daar bij de dood van karel de Stoute in 1477 bijna de helft van
alle Bourgindische bezittingen verloren ging w.o. het Boonse, Ponteland en
de Picardische gebieden.
De Zeventien
Provinciën
Karel V bracht de onder de
Bourgondische hertogen ingezette eenmaking van de Nederlanden tot een goed
einde. Hij verenigde de Zeventien Provinciën tot de Bourgondische Kreits (1549); in alle gewesten was
de erfopvolging identiek (Pragmatieke Sanctie).
Wel bleef het Prinsbisdom Luik onafhankelijk doch Karel V onderhield
vriendschappelijke betrekkingen met de prins-bisschoppen die eveneens deel
uitmaakten van het H. Roomse Rijk, maar dan van de Westfalische
Kreits.
Historici hebben enige moeite gehad
met de telling van de gewesten die Karel V door de Pragmatieke Sanctie van
1549 in één Bourgondische Kreits samenbracht. Fruin meende dat het de
vertegenwoordiging in de Staten-Generaal betekende. Van der Essen toonde
in 1946 aan dat Karel V over 17 feodale titels beschikte in de
Nederlanden. Hij was namelijk graaf van Vlaanderen (1), Artesië (2),
Henegouwen (3), Holland (4), Zeeland (5), Namen (6) en Zutphen(7), Hertog
van Brabant (8), Limburg (9), Luxemburg (10) en Gelre (11), markgraaf van
het H. Roomse Rijk te Antwerpen (12), heer van Friesland (13), Mechelen
(14), Utrecht (15), Overijssel (16) en Groningen (17). In feite was het
marktgraafschap Antwerpen reeds sedert de 12de eeuw geïncorporeerd in
Brabant, vormden Holand en Zeeland één hertogdom sedert 1288, en waren
Utrecht en Overijssel niet meer dan het Sticht en Oversticht. Anderzijds
had Karel V blijkbaar geen feodale titels over Drenthe, de Ommelanden,
Doornik en het Doornikse. De benaming 'Zeventien Provinciën' ging dus uit
van een feodale structuur. Eeuwen van samenwerking resulteerde in een
kruisbestuiving van verwante culturen en een onderlinge verbondenheid en
eenheid, terwijl elke regio zijn plaatselijke bestuur en cultuur kon
behouden.
Roerige Franse
Nederlanden, hun afzondering van overig Nederland
In de bewogen geschiedenis van het
Nederlandstalige Dietse volk dat men vaak Vlamingen noemt, nemen de Franse Nederlanden
(Noord-Frankrijk) in het algemeen, en Frans Vlaanderen in het bijzonder,
een vooraanstaande plaats in.
In het land van de
Westhoek, Artesië en de Somme/Zoom liggen de wortels van onze taal,
cultuur en tradities diep begraven onder het gewicht van eeuwenlange
strijd! Een gebied van aanhoudende invasies en bittere oorlog, waar haast
alle omringende landen tegen elkaar optrokken en waar de bodem met bloed
van Fransen, Vlamingen, Engelsen, Spanjaarden, Oostenrijkers, Duitsers...
enz. doordrenkt werd! Een smeltkroes van Romaanse en Germaanse cultuur, al
naar gelang van menselijke, bodemkundige, economische en taalkundige
factoren in mindere of meerdere mate culturen tot uitdrukking gekomen. Een
kruitvat van internationale spanningen, een hoogwaardig gebied van grote
ambachtelijke nijverheden en technische uitvindingen, een machtige
agrarische reserve, na eeuwen strijd tenslotte door Lodewijk XIV onder de
voet gelopenen door het verdrag van Nijmegen (1678) definitief bij
Frankrijk ingelijfd. Aan die toestand hebben de Spaanse Successieoorlog
(1701-1713), grenscorrecties tijdens de 18de eeuw, de Franse Revolutie, de
Frans-Duitse oorlog (1870-1871), de bloedige slachtingen van 1914-1918 en
vier jaar Duitse bezetting (1940-1944) geen wezenlijke verandering meer
gebracht.
Terug naar
Inhoudsopgave
Organisaties,
hun (web-)adressen en Vlaamse huizen
Naar aanleiding van vele initiatieven
vanuit België en Frankrijk houdt het KFV
(Komitee voor Frans-Vlaanderen, gevestigd te Waregem, België) met steun
van de Nederlandse Taalunie (gevestigd te Den
Haag) regelmatig jaarlijks Frans-Vlaamse culturele ontmoetingsdagen in
Waregem (B.) en nu ook in Bailleul (Belle) in Frankrijk. Sinds 2001 heeft
dit Komitee een eigen pand in de regio, van waaruit Nederlandse cursussen
worden gegeven en waar acties voor tweetaligheid en het weergeven van
Nederlandse plaatsnamen en hoeven in hun oorspronkelijke taal worden
georganiseerd. Het Komitee Frans Vlaanderen, te bereiken op http://www.kfv-fransvlaanderen.org/, geeft zijn
Nederlandse cursussen gratis voor 5000
cursisten per jaar. Dirk verbeke organiseert deze cursussen.
A
Waregem vous pouvez apprendre le Néerlandais; visitez le site du Comité de
Flandres Français sur: http://www.kfv-fransvlaanderen.org/.
De Vlaams-Nederlandse "Stichting Ons Erfdeel" (gevestigd te Rekkem (B.)),
waarvan burgemester P. Houben van Maastricht tevens ondervoorzitter is met
o.a. prof. dr H.W.J. Bosman uit Tilburg in de Raad van Bestuur, geeft de
hoofdredacteur Jozef Deleu met haar Franstalige uitgave "Septentrion" (= Het Noorden) en haar
Nederlandstalige uitgave "Ons Erfdeel" 4x per
jaar een uitgebreid cultureel tijdschrift uit om "Onze cultuur bekend te
maken bij onze directe buren", een van de bestaansredenen van de
stichting. Ieder jaar geeft zij bovendien een jaarboek uit over "De Franse Nederlanden", ook wel Spaanse of
Oostenrijkse Nederlanden genoemd. Zij doet dit op wetenschappelijk
verantwoorde wijze om informatie te verstrekken over diverse aspecten van
de Franse Nederlanden en hun betrekkingen met Belgisch-Vlaanderen en
Nederland.
Bijgewerkt: Frans-Vlaamse verenigingen & instellingen in
Frankrijk en Vlaanderen
Associations en institiutions des Flamands de
France
De kerk van Lillaar /
Lillers
Komitee voor Frans-Vlaanderen
B-8790 Waregem
secretariaat/secrétariat - redactie/rédaction KFV-Mededelingen:
p/a: Dirk Verbeke
Kerelsstraat 17 - B-8800 Roeselare
telefoon: +32-51-205508 - fax: +32-51-205508
e-post: kfv.fransvlaanderen@skynet.be
Webstek: www.kfv-fransvlaanderen.org/
Dirk Verbeke organiseert de cursussen.
Stichting Ons Erfdeel
Deze zeer actieve stichting is de uitgever van de bekende publicaties Ons Erfdeel, Septentrion, The Low Countries en het jaarboek De Franse Nederlanden.
Ga naar de webstek voor de doorverwijzingen naar deze publicaties en voor meer webstekken en blogs van deze organisatie: www.onserfdeel.be/
Adressen:
België
Murissonstraat 260
8930 Rekkem
tel. +32-56-411201
fax +32-56-414707
BTW: BE 0410.723.635
Nederland
Rijvoortshoef 265
4941 VJ Raamsdonksveer
tel. +31-162-513425
Radio Uylenspieghel
Dit is een tweetalige radiozender in Frans-Vlaanderen, in de gemeente Kassel.
Adres:
Grand-Place - F-59.670 Cassel, Frankrijk
Webstek:http://uylenspiegel.fr/
Association Yser Houck
Organisatie in de Franse Westhoek voor het behoud van het erfgoed in Frans-Vlaanderen
Adres: Syndicat d'initiative de l'Yser Houck
Rue de l'Ancienne Gare
59470 Volckerinckhove
Telefoon: +33-3-28-62-07-73
E-post: yserhouck@free.fr
Webstek: http://yserhouck.free.fr/
Comité d Actions Rural de Flandre Occidentale
Adres: Rue de Ledringhem, BP 60 - F-59.726 Wormhout, Frankrijk
Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen,
Adres: Jef Leeuwerck
Blauwepoortstraat 4
8954 Westouter
Tel.: +32-57-445245
Email: jef.leeuwerck@telenet.be
Webstek: www.volkstoneel.be
Vlaamse Volks Vereniging / Union du Peuple flamand
Adres: BP 1060 - 59011 LILLE (Rijsel) Cedex - Telefoon: +33-3-20044444
E-post: udpf-vvv@ifrance.fr
Webstek: http://udpf-vvv.ifrance.com/
Comit´ Flamand de France
Adres: BP 203 F-59.524 Hazebrouck, Frankrijk
E-post: philippemasingarbe@voila.fr
Webstek: www.comiteflamanddefrance.fr/
Vereniging Zannekin v.z.w.
Paddevijverstraat, 2 in 8900 Ieper
E-post: secretariaat@zannekin.org
Webstek: www.zannekin.org
Davidsfonds vzw
Adres: Blijde-Inkomststraat 79-81 - 3000 Leuven - tel.: +33-16-310600
fax: +33-16-310608
E-post: info@davidsfonds.be
Webstek: www.davidsfonds.be
Het Davidsfonds heeft ook een afdeling in Frans-Vlaanderen
Huis van het Nederlands / Maison du Néerlandais
Adres: 37 rue d'Ypres
59270 Bailleul/Belle, Frankrijk
Tel./ Fax : +33-328-411732
E-mail : mnl.bailleul@free.fr
Webstek: http://mnl.bailleul.free.fr
Marnixring Internationale Serviceclub vzw
Met een afdeling in Frans-Vlaanderen (maar ook afdelingen in Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika!)
Adres: Tramstraat 59, 9000 Gent
E-post: info@marnixring.org
Webstek: www.marnixring.org
----------------------------------------------
Michiel de Swaenkring, 19 Rue
d'Aire/Ariënstraat - F 59190 HAZEBROUCK - Vlaanderen
E-post: info@mdsk.net
Radio Uylenspieghel, Grand-Place - F-59.670
Cassel
Yser Houck, 78 route de Broxeele - F-59.285
Rubrouck 00/33/3/28/42.30.71.
Comité d Actions Rural de Flandre Occidentale,
rue de Ledringhem, BP 60 - F-59.726 Wormhout
Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen, Katrien
Barby, Rozentros, 5 in 8954 Westouter 057/ 44.63.31.
Union du Peuple Flamand/ Vlaamse Volks Vereniging,
BP 1060 F-59.011 Lille 00/33/3/20/04.44.44.
Comite Flamand de France, BP 203 F-59.524
Hazebrouck
Komitee voor Frans-Vlaanderen v.z.w.,
Platanendreef, 46 in 8790 Waregem
Vereniging Zannekin v.z.w., Paddevijverstraat,
2 in 8900 Ieper
Davidsfonds Frans-Vlaanderen,
Sint-Janskruisstraat 19 in 8970 Poperinge 057 / 33.46.93. (Gijs van
Ryckeghem)
EUVO (Europa der Volkeren), Luc Vranckx,
Brugge
Werkgroep "De Nederlanden", Jan van
Aelbroeckstraat 16 in 9050 Gentbrugge, 09/ 230.35.25. (Johan Van
Herreweghe)
Menschen Lyck Wyder, Vlaams cultureel centrum
"Blauwershof", 9 rue d Eecke in F-59.270 Godewaersvelde (Kris
Mercier)
La Flandre à vélo, 4 route de Bray Dunes -
F-59.470 Bambeke
Le Mouvement Flamand/ De Vlaamse Beweging, 5
rue Jacques Bingen F-59.140 Duinkerke (Wido Triquet)
Marnixring « Ter Isele », 20 avenue
du Président Hoover F-59.800 Lille (Eric Vanneufville)
Huis van het Nederlands, 39 rue dYpres in
F-59.270 Belle/ Bailleul
Coordination Universitaire pour lEtude du
Flamand, 60 boulevard Vauban, F-59.800 Lille
Stichting Ons Erfdeel, Murissonstraat, 260 in
8930 Rekkem 056/ 41.12.01.
Stichting Marguerite Yourcenar, Jef Hoornaert,
Begoniapark, 27 8954 Westouter, 057/ 44.67.21.
Marguerite Yourcenarmuseum - Sint-Jans-Kappel
00/33/3/28/43.81.00.
Openluchtmuseum "Bachten de Kupe",
Sint-Mildredaplein in 8691 Izenberghe
Aan te bevelen Vlaamse en Franse
webstekken uit Vlaanderen in Frankrijk:
Sites d internet des Flamands de
France à conseiller:
www.ifrance.com/udpf-vvv - Union Du Peuple
Flamand / Vlaamse Volks Vereniging; politieke partij / parti politique
http://www.mdsk.net/ - Michiel de Swaenkring;
culturele vereniging / cercle culturel
http://www.yserhouck.free.fr/ - Yserhouck;
culturele vereniging / cercle culturel
http://www.mnl.bailleul.free.fr/ - Maison du
Néerlandais / Huis van het Nederlands
http://www.kfv-fransvlaanderen.org/ - Komitee
voor Frans-Vlaanderen v.z.w. (K.F.V.)
www.sip.be/fv - Scholen Internet Project - Frans-Vlaanderen
http://www.volkstoneel.yucom.be/ - Volkstoneel
voor Frans-Vlaanderen
http://www.flandrianostra.com/ - (Frans)Vlaanderen
in oude landkaarten
http://www.cdt-nord.fr/ - Comité Départemental du
Tourisme du Nord
http://www.pas-de-calais.com/ - Comité
Départemental de Tourisme du Pas-de-Calais
http://www.cr-npdc.fr/ - Conseil Régional du Nord
/ Pas-de-Calais
http://www.cg59.fr/ - Conseil Général du Nord /
Direction de lAction Culturelle
http://www.cg.62.fr/ - Conseil Général du
Pas-de-Calais / Direction du Développement Culturel
http://www.musenor.org/ - Association des
Conservateurs de musées du Nord / Pas-de-Calais
www.fiets-velo.com - Fietsroutes in Zuid-Vlaanderen /
la Flandre à vélo
http://www.vvvwesthoek.be.tf/ -
Streekbezoekerscentrum Frans-Vlaanderen in Ieper
Aan te bevelen Vlaamse
huizen:
Cultureel centrum "Vlaams Huis", Drukpersstraat, 20 - 1000
Brussel
Herberg "De Leeuw van Vlaanderen", Jezuitenrui, 1 -
2000 Antwerpen
Herberg "De Vlasschaerd", Heidestraat, 260 - 2660
Hoboken
Vlaams Huis "De Klokke", Klokkestraat, 85 - 2570 Duffel
Herberg "Den Ijzer", Vlaanderenstraat - 9300 Aalst
Eetcafé "Uilenspiegel", Korte Kruisstraat, 3 - 9000
Gent
Vlaams huis "Roeland", Kortrijksepoortstraat, 217 - 9000
Gent
Eetcafé "t Rohardushof", Bergenstraat, 1 - 8691
Beveren-Roesbrugge
Restaurant "Craeyenest", De Smet de Naeyerlaan, 13 8370
Blankenberge
Vlaams Huis "Gezelle", Stationsplein, 48 - 8800 Roeselare
Slavisch restaurant "Mostar", Boomstraat, 141 - 3798
s-Gravenvoeren
Herberg "Splendid", Einde, 24 - 3790
Sint-Martens-Voeren
enz
Smakelijk!
Gezondheid !
Met dank aan Luc van den
Weygaert voor de namen en adressen.
Terug naar de Inhoudsopgave
Lijst
van geografische namen in Frans-Vlaanderen
[A] [B] [C] [D] [E] [F] [G] [H] [K] [L] [M] [N] [O] [P] [Q] [R] [S] [T] [V/W/Y]
Enkele andere
tweetalige geografische namen en termen.
- Terug naar de
inhoudsopgave
Région Nord - Pas-de-Calais;
dorpen, steden, rivieren, kanalen en gebieden met zowel een Franse als
een Nederlandse benaming.
Dit zijn geografische
namen in het deel van Frankrijk waar Vlaams (Vlèmsch) gesproken werd, en soms nog wordt.
Het betreft hier veelal namen van dorpen en steden die oorspronkelijk een
Germaanse/Vlaamse naam hebben maar later een Franse benaming hebben
gekregen.
Bij sommige van de hieronder weergegeven namen vermeld ik bijzonderheden
aangaande de
geschiedenis en woordoorsprong.
Sinds
Lodewijk XIV deze Vlaamse gebieden heeft veroverd neemt het aantal
Nederlandssprekenden (of eerder Vlaamssprekenden) af als gevolg van doelgerichte
verfransing door het
Franse cultuurbeleid. De Franse politiek heeft altijd minachting gehad
voor minderheidstalen, vandaar dat de Franse namen van de onderstaande
geografische plekken de officiële zijn. Ondanks deze étatistische
houding wordt er de laastste jaren meer Nederlands onderwezen op de
scholen in de regio Nord-Pas-de-Calais.
|
| A |
| L'Aa |
- de A (=rivier); ("Agnonia" = Germaans water)
|
| Aire-sur-la-Lys |
- Ariën aan de Leie
|
| Alquines |
- Alken
|
| Ambleteuse |
- Ambletuwe
|
| Andres |
- Anderen
|
| Ardres |
- Aarde
|
| L'Ardrésis |
- Streek van Aarde
|
| Armbouts-Cappel |
- Armbouts-Kappel
|
| Armentières |
- Armentiers
|
| Arnèke |
- Arneke
|
| Arques |
- Arke(n)
|
| Arras |
- Atrecht; ("Nemetacum")
|
| Artois |
- Artesië / Artezië
|
| Audreselles |
- Oderzele
|
| Audruicq |
- Ouderwijk
|
| L'Authie |
- de Otie (= rivier)
|
| Avesnes-le-Comte |
- Avenne
|
| Avesnes-sur-Helpe |
- Avenne a/d Helpe
|
Terug naar boven
|
B |
| Bailleul |
- Belle
|
| Bainghen |
- Baiengem
|
| Bambecque |
- Bambeke
|
| Bapaume |
- Bapalmen
|
| Bavay |
- Bavik/Beuken; ("Bagacum")
|
| Bavinchove |
- Bavinkhove
|
| Berck |
- Berck-aan-Zee
|
| Bergues |
- Sint-Winoksbergen, Bergen
|
| Berthen |
- Berten
|
| Béthune |
- Betun
|
| Bierne |
- Bieren
|
| Bissezeele |
- Bissezele
|
| Blaringhem |
- Blaringem
|
| Boeschèpe |
- Boeschepe / Boeschêpe
|
| Boëseghem |
- Boezegem
|
| Bollezeele |
- Bollezele
|
| Borre |
- Borre
|
| Bouchain |
- Boesem
|
| Boulogne |
- Bonen / Beunen (=Vlaams)
("Gesoriacum" / "Bononia")
Le
Boulonnais - de Boonse heuvels
|
|
Bourbourg-Campagne |
- Broekburg-Buiten, Burburg-Buiten
|
|
Bourbourg (Ville) |
- Broekburg / Burburg
|
|
Bousbecque |
- Busbeke
|
|
Bouvines |
- Bovingen
|
|
Bray-Dunes |
- Bray Duinen
|
|
Brouckerque |
- Broekkerke
|
|
Broxeele |
- Broksele
|
|
Buysscheure |
- Buischure / Buischeure
|
Terug naar boven
|
C |
|
Caëstre |
- Kaaster; ("Castrum" = versterking)
|
|
Calais |
- Kales (Latijn voor 'kelk')
|
|
Calaisis |
- Kalesgebied
|
|
Cambrai |
- Kamerijk; ("Camaracum")
|
|
Cambrésis |
- Het Kamerijkse
|
|
Canal de Bourbourg |
- Kanaal van Broekburg
|
|
Canal de Calais |
- Kanaal van Kales
|
|
Canal de la Haute Colme |
- Kolmekanaal
|
|
Canal de Neufossée |
- Kanaal van de Nieuwe Gracht
|
|
La Canche |
- de Kwinte (= rivier); ("Quantia")
|
|
Cap Blanc-Nez |
- Kaap Blanchenesse, Kaap Blankenes
|
|
Capelle |
- Kapelle
|
|
Cap Griz-Nez |
- Kaap Grauwenesse, Kaap Zwartenes
|
|
Capelle-Brouck |
- Kapelle Broek
|
|
Capelle-la-Grande |
- Kapelle
|
|
Cassel |
- Kassel ("Castellum")
|
|
Clairmarais |
- Klommeres
|
|
Clarques |
- Klarke
|
|
Comines |
- Komen / Frans Komen
|
|
Condé-sur-l'Escaut |
- Konde a/d Schelde
|
|
Coquelles |
- Kalkwelle
|
|
Coudekerque-Branche |
- Nieuw-Koudekerke
|
|
Coudekerque (Village) |
- Koudekerke (Dorp)
|
|
Craywick |
- Kraaiwijk
|
|
La Crèche |
- De Kribbe (=gehucht bij Belle)
|
|
Crochte |
- Krochte
|
|
Cucq |
- Cucq
|
Terug naar boven
|
D |
|
Desvres |
- Deveren / Deverne ("Deuerna")
|
|
La Deûle |
- De Deule (=rivier)
|
|
Douai |
- Dowaai
|
|
Le Doulieu |
- Zoetestede
|
|
Drincham |
- Drinkam
|
|
Dunkerque |
- Duinkerke (Duinkerken
is een onjuiste versie)
|
Terug naar boven
|
E |
|
Ebblinghem |
- Ebblingem
|
|
Eecke |
- Eke
|
|
Enguinegatte |
- Ingwinegate
|
|
Enquin |
- Enken
|
|
Eperlecques |
- Sperleke
|
|
Eringhem |
- Eringem
|
|
Escalles |
- Skale
|
|
L'Escaut |
- de Schelde (=rivier); ("Scaldis")
|
|
Esquelbecq |
- Ekelsbeke
|
|
Estaires |
- Stegers; ("Minariacum")
|
|
Etaples |
- Stapel
|
Terug naar boven
|
F |
|
Fauquembergues |
- Valkenberg
|
|
La Flandre / Les Flandres |
- Frans-Vlaanderen
(Vlaanderen = "Flandrensis")
|
|
La Flandre Gallicante |
- Rijsels Vlaanderen
|
|
La Flandre Maritime |
- Zeekantig Vlaanderen, Zee-Vlaanderen
|
|
Flêtre |
- Vleteren
|
|
Fort-Mardyck |
- Fort-Mardijk
|
|
Fruges |
- Frusje
|
Terug naar boven
|
G |
|
Ghyvelde |
- Gijvelde
|
|
Godewaersvelde |
- Godewaarsvelde
|
|
La Gorgue |
- De Gorge
|
|
Grande-Synthe |
- Groot-Sinten
|
|
Gravelines |
- Grevelingen
|
|
Guînes |
- Gizen(n)e / Wijnen
|
Terug naar boven
|
H |
|
Le Hainaut (méridional) |
- (Zuid) Henegouwen
|
|
Halluin |
- Halewijn
|
|
Hardifort |
- Hardifort
|
|
Haubordin |
- Harboden
|
|
Haut-Pont |
- Hoogbrug (gehucht van Sint- Omaars)
|
|
Haverskerque |
- Haverskerke
|
|
Hazebrouck |
- Hazebroek
|
|
Helfaut |
- Helveld
|
|
La Helpe majeure |
- de grote Helpe (=rivier)
|
|
La Helpe mineure |
- de kleine Helpe (=rivier)
|
|
La Hem |
- De Hem (=rivier)
|
|
Herzeele |
- Herzele
|
|
Hesdin / Heusdin |
- Heusden
|
|
Holque |
- Holke
|
|
Hondeghem |
- Hondegem
|
|
Hondschoote |
- Hondschote
|
|
Houplines |
- Opline
|
|
Houtkerque |
- Houtkerke
|
|
Hoymille |
- Hooimille
|
|
Hucqueliers |
- Hukeliers
|
Terug naar boven
|
K |
|
La Kolme / La Colme |
- de Kolme (= rivier); ("Columa")
|
Terug naar boven
|
L |
|
Landrecies |
- Landerschie
|
|
Laventie / La Ventie |
- Wentie
|
|
Lederzeele |
- Lederzele
|
|
Ledringhem |
- Ledringem
|
|
Leffrinck(h)oucke |
- Leffrinkhoeke
|
|
Lens |
- Lens
|
|
La Liane |
- de Enne (= rivier);
("flumen Helene" / "Elna")
|
|
Licques |
- Liske
|
|
Lille |
- Rijsel
|
|
Lillers |
- Lillaar
|
|
Linselles |
- Linzele
|
|
Longuenesse |
- Langenesse
|
|
Looberge |
- Loberge
|
|
Loon-Plage |
- Loon
|
|
Lumbres |
- Lumeres
|
|
Lynde |
- Linde
|
|
La Lys |
- de Leie (= rivier); ("Legia")
|
|
Lyzel |
- Lijzel (= gehucht van Sint Omaars)
|
Terug naar boven
|
M |
|
Malo-les-Bains |
- Malo
|
|
La Manche |
- Het Kanaal
|
|
La Marcq(e) |
- de Marck (= rivier)
|
|
Mardyck |
- Mardijk; ("Mardic")
|
|
Marquenter(re) |
- Moerenland / Markenland;
("Mareskigne terre" = moerassige bodem)
|
|
Marquise |
- Markijze
|
|
Maubeuge |
- Mabuse / Malbode
|
|
Merckeghem |
- Merkegem
|
|
Merck-Saint-Liévin |
- Sint-Lievens-Merk
|
|
Merris |
- Merris
|
|
Merville |
- Meregem / Mergem
|
|
Méteren |
- Meteren
|
|
Millam |
- Millam
|
|
Les Moëres |
- De Moeren / Moerkerke;
(was: moerasgebied)
|
|
Mons-en-Pélève |
- Pevelenberg
|
|
Mont Noir |
- Zwarte Berg
|
|
Mont des Cats |
- Catsberg / Katsberg
|
|
Montreuil |
- Monster(h)ole; ("Mon(a)sterioli")
|
|
Mont-Saint-Eloi |
- Sint-Elooisberg
|
|
Morbecque |
- Moerbeke
|
|
La Motte-au(x)-Bois |
- De Walle (= burchtheuvel)
(v/d residentie graven van Vlaanderen;
zetel van de gelijknamige heerlijkheid)
|
Terug naar boven
|
N |
|
Neuf-Berquin |
- Nieuw-Berkijn
|
|
Nieppe |
- Nipkerke
|
|
Nieurlet / Nieulay |
- Nieuwerleet
|
|
Noordpeene |
- Noordpene
|
|
Le Nord |
- Het Noorden
|
|
Nortkerque |
- Noordkerke
|
|
Nouvelle-Eglise |
- Nieuw(e)kerke
|
Terug naar boven
|
O |
|
Ochtezeele |
- Ochtezele
|
|
Offekerque |
- Offekerke
|
|
Oost-Cappel |
- Oostkapel / Oost-Kappel
|
|
Orchies |
- Oorschie
|
|
Ostrevant |
- Oosterbant
|
|
Oudezeele |
- Oudezele
|
|
Outtersteene |
- Outerstene
|
|
Oxelaëre |
- Okselare
|
|
Oye-Plage |
- Ooie
|
Terug naar boven
|
P |
|
Pas de Calais |
- Nauw van Kales
|
|
Pays de l'Alloeu |
- Land van het Vrijleen
|
|
Pays de Brédenarde |
- Land van Bredenaarde
|
|
La Peene |
- de Pene (= rivier)
|
|
Petite-Synthe |
- Klein-Sinten
|
|
Le Pévèle |
- Pevelenland, Het Land van Pevelen
|
|
La Plaine flamande maritime |
- Vlaamse Kustvlakte
|
|
Polincove |
- Pollinkhove
|
|
Le Ponthieu |
- Ponteland
|
|
Pradelles |
- Pradeels
|
Terug naar boven
|
Q |
|
Quaëdypre |
- Kwaadieper
|
|
Quentovic |
- Kwintewijk; (= niet meer bestaande
stad; Merovingisch handelscentrum)
|
|
Le Quesnoy |
- Kiezenet
|
Terug naar boven
|
R |
|
Racquinghem / Rackinghem |
- Rakkingem
|
|
Recques |
- Vroyland
|
|
Renescure |
- Ruischeure
|
|
Renty |
- Renteke
|
|
Rexpoëde |
- Rekspoede
|
|
Roncq |
- Ronk
|
|
Rosendaël |
- Rozendaal / Rozendal
|
|
Roubaix |
- Robeke / Robaais
|
|
Rubrouck |
- Rubroek
|
|
Ruminghem |
- Ruming(h)em
|
Terug naar boven
|
S |
|
Saint-Amand-les-Eaux |
- Sint-Amands a/d Skarpe
|
|
Saint-Folquin |
- Sint-Folkijn / Sint-Volkwin
|
|
Saint-Georges |
- Sint-Joris
|
|
Saint-Georges-sur-l'Aa |
- Sint-Joris a/d Aa
|
|
Saint-Jans-Cappel |
- Sint-Janskapel, Sint-Janskap(p)el
|
|
Saint-Josse |
- Sint-Joos
|
|
Saint-Momelin |
- Sint-Mommelijn, Sint-Momelingen
|
|
Saint-Nicolas |
- Sint Niklaas
|
|
Saint-Omer |
- Sint-Omaars, Sint Ommers
(in 't Vlaams/Vlamsch)
|
|
Saint-Omer-Capelle |
- Sint-Omaarskappel
|
|
Saint-Pierre-Brouck |
- Sint-Pieters-Broek
|
|
Saint-Pol-sur-Mer |
- Sint-Pol (a/d Zee)
|
|
Saint-Pol-sur-Ternoise |
- Sint Pols a/d Ternas
|
|
Saint-Sylvestre-Cappel |
- Sint-Silvester-Kappel
|
|
Sainte-Marie-Cappel |
- Sint(e)-Maria-Kappel
|
|
Sainte-Marie-Kerque,
|
|
Sainte-Mariekerque |
- Sint(e)-Mariekerke, Mariakerke
|
|
Sainte-Mildrède |
- Sinte-Mulders, Sint Mulderskapel
|
|
La Sambre |
- de Samber (= rivier)
|
|
Samer |
- Sint-Wulmaars
|
|
Sangatte |
- Zandgat(e)
|
|
La Scarpe |
- de Skarpe (= rivier)
|
|
Sec Bois |
- Drooghout
|
|
Seclin |
- Sikelijn
|
|
Sercus |
- Zerkel
|
|
La Somme |
- de Zomme / De Zoom (de grens) (= rivier)
|
Terug naar boven
|
T |
|
La Ternoise |
- De Ternas (= rivier)
|
|
Thiérache |
- Tierasse (= landstreek)
|
|
Tourcoing |
- Torkonje / Toerkonje
|
Terug naar boven
|
V/W/Y |
|
Valencienne |
- Valencijn / Valensijn
|
|
Wallon-Cappel |
- Waals-Kappel
|
|
Warneton / Warneton-Sud |
- Frans Waasten
|
|
Werviq-Sud |
- Frans Wervik
|
|
Westhoek / Pays de l'Angle |
- Franse Westhoek / Land van de Hoek
|
|
Wissant |
- Witzand
|
|
L'Yser |
- De IJzer (= rivier)
| Terug naar boven
Enkele andere steden, geografische namen en termen
in het Noorden van Frankrijk
|
|
Abbeville |
- Abbegem / Abbekerke
|
|
L'Artésien |
- bewoner van Artesië
|
|
Avenois |
- het land van Avenne
|
|
Région Avesnoise |
- het Land van Avesne,
het
Land van Avenne
|
|
Bavay / Bagacum |
- Bavik / voormalige hoofdstad
van Nerviers
|
|
Le Boulonnais |
- Boonse; Boonse heuvels;
inwoner van Boulogne (Bonen)
|
|
Le Cambrésien;
La
Cambrésienne |
- inwoner / inwoonster van
Kamerijk (Cambrai)
|
|
Le Cambrésis |
- Kamerijkse
|
|
Corbie |
- Korbie
|
|
Douais Cambrésis
Valenciennois |
- Douai (Dowaai)
Kamerijk
Valencijn
|
|
Doullens |
- Dorland
|
|
Le Flamand |
- Vlaming
|
|
La Flamande |
- Vlaamse
|
|
La Flandre Française |
- Frans-Vlaanderen
|
|
Guise |
- Wieze
|
|
Le Lillois |
- Rijselaar (inw. v. Rijsel)
|
|
La Lilloise |
- Rijselse (inw. v. Rijsel)
|
|
(Le) Littoral |
- Zee-Vlaanderen / kuststrook
|
|
Métropole Lilloise |
- (Moederland van)
Rijsels-Vlaanderen
|
|
Le Mont Cassel |
- De Kasselberg
|
|
Mont-St.-Martin |
- St.-Maartensberg
|
|
La Nervie |
- de Nerviers
|
|
Nord-Pas-de-Calais |
- aloude naam: Flandre-Artois
|
|
Pays-Bas du Sud |
- De Zuidelijkste Nederlanden
|
|
Pays-Bas Français |
- aloude naam: Artois,
Flandre, Hainaut
|
|
Pévèle Mélantois |
- Pevelen-Medeland
|
|
La Picardie |
- Picardië
|
|
Le Picard / La Picarde |
- Picardiër / Picardische
(inw. van Picardië)
|
|
Le Ponthieu |
- Ponteland
|
|
Reims |
- Riemen (in 't Vlaams / Vlamsch)
|
|
Le Roubaisien |
- inwoner van Roubaix / Robeke
|
|
Rue |
- Rouwe (in 't Vlaams)
|
|
Saint-Quentin |
- Sint-Kwintens
|
|
St.-Riquier |
- St.-Rikiers
|
|
La Serre |
- Zerre (= rivier)
|
|
Varmandois |
- Vermandland
|
|
Vervins |
- Werven
|
|
les villes fortifiées |
- de versterkte steden
|
Terug naar boven of
Terug naar inhoudsopgave
|
| Het Vlaams in het
Frankrijk van 1988
Tegenwoordig wordt de Nederlandse
taal in Noord-Frankrijk slechts door zo'n vijfig- tot honderdduizend
mensen gesproken. Maar uit dit krantenknipsel van NRC-Handelsblad op
woensdag 6 april 1988 blijkt dat het de goede kant op gaat met het Vlamsch omdat men er genoeg van heeft zich Frans
te moeten gedragen en voelen. Wat het hart vermag, is niet door wetten en
cultuurbeleid te verijdelen. Frankrijk staat voor een bewonderenswaardige
beschaving met finesse, élan, allure, richesse culturelle, prominence en unité en
is een bekken voor Europese cultuur en nationale trots waar wij
Nederlanders veel van kunnen leren! Maar in het geval van ditzelfde
Frankrijk is de culturele assimilatiedwang, die van deze grandeur uitgaat, rampzalig voor de
kleinere volkeren die binnen de Franse staatsgrenzen zijn ingelijfd. In
het artikel is het begin van een nieuw regionalisme, dat onder de Franse
Vlamingen gevoeld wordt, duidelijk waarneembaar. Een duidelijke
herwaardering voor de eigen gemeenschap en een culturele heropleving,
zoals men in Friesland onder de Friezen en in Catalunya onder de Catalanen
vindt, is zich ook aan het nestelen in deze meest zuidelijke
Nederlanders.
- Marcel Bas |
|
Taalfierheid in Frans-Vlaanderen
De
Franse Westhoek
Er liggen steden en dorpen met
equivalente Nederlandse namen. Kales voor Calais, Grevelingen voor
Gravelines, Duinkerke voor Dunkerque, Bonen voor Boulogne, Grauwenesse
voor Cap Gris Nez, Atrecht voor Arras, Robeke voor Roubaix.
Vooral op het platteland hoort men deze taal. "Ie
heeft meer snot in zijne neuze of geld in z'in beurze." "Nee'w, me gaen
nuus Vlaemsch nie laeten", dat zou je er tegenwoordig weer meer en meer
horen.
Taalbuffer
Tot 1678
behoorde Frans Vlaanderen tot de Nederlanden. Sedertdien is het vervallen
tot een Franse uithoek.
Jacques Fenaut is inwoner
van Frans Vlaanderen. Hij is leraar Latijn en Frans in Bergues, wat in het
Nederlands Sint-Winoksbergen heet. Een kleine man en een opgewekte
cynicus. "Jullie zijn droogstoppels. Hadden jullie maar een greintje
humor, dan zouden jullie ons Vlamigen beter begrijpen. Laatst had ik nog
een van uw collega's op bezoek. Die vroeg (hier imiteert Fernaut
vlekkeloos het Hollandse keelgerasp) waarom wij ons in Frans Vlaanderen zo
druk maken om onze Vlaamse taal en niet gewoon Frans praten. Dat zeggen
mensen, die zich veilig weten achter de Vlaamse taalbuffer en voor
aantasting van hun eigenheid niet te vrezen hebben."
Volgens Fernaut spreken
vijftig- tot honderduizend Franse Vlamingen nog hun Vlaamse dialect. "De
mensen kunnen het wel, maar ze durven het niet, net zo min als ze ervoor
durven uit te komen dat ze liever bij Vlaanderen dan bij Frankrijk horen.
Dat verdoezelen is hun van jongsaf ingepeperd. Mijn moeder kreeg op de
lagere school straf, omdat ze het waagde Vlaams te spreken. Frankrijk is
het zachte Rusland. Het heeft altijd de aandrang gehad alle andere talen
te verdrukken. Ze schelden ons uit voor 'de Moffen van het noorden'. Men
beschouwt ons als de stomste inwoners van Frankrijk. De mensen lopen
daardoor rond met complexen. |
|
De werkloosheid is enorm. Ik ben
dolblij dat het op het ogenblik met de Franse economie bergafwaarts gaat.
De deïndustrialisatie is de enige manier om los te komen an dat
centralisme. Daardoor komen er nu bedrijven uit Vlaanderen naar onze
streken en daardoor kunnen we ons misschien economisch en cultureel
verheffen."
Kleinkind
Terwijl hij de
hem zojuist overhandigde vlag ontvouwt, waarop rond de Vlaamse leeuw naast
Nieuwpoort ook 'Frans Vlaanderen' is gedrukt, zegt hij: "Het Vlaming zijn
is voor mij tweederde van mijn leven. Als ik geen Vlaming was, was ik
niks. Ik wil niet dat mijn volk zo onderdrukt blijft. Als je echt een man
bent, kun je dat niet aanvaarden."
De Nederlanden
hebben een cultureel minderwaardigheidscomplex. In Nederland is weinig
taalfierheid, minder dan in Vlaanderen," zei Wilfried Vandaele, secretaris
van de Stichting Algemeen-Nederlands Congres. In Frans Vlaanderen bestaat,
volgens Vandaele, belangstelling voor de Nederlandse taal en cultuur.
"Honderden mensen volgen er aan universiteiten en middelbare scholen
Nederlandse cursussen. Maar er is geen geld voor leraren en lesmateriaal.
Men kan slechts beschikken over twee gesubsidieerde leraren nederlands.
Door dat gesukkel boet het Nederlands in aan status en imago. Nederland en
Vlaanderen moeten er geld in stoppen."
Senator
Walter Luyten van de Vlaamse politieke partij de Volksunie "(Verwar die
alstublieft niet met uw Volksunie") heeft met instemming toegeluisterd.
"Dat het kleinkind zijn grootmoeder niet meer verstaat is erg. Maar gij
als Hollander zult de ernst daarvan wel niet kunnen inzien. Een Bask en
een Bretoen begrijpen me, een Hollander niet. Gij zijt niet, zoals de
Basken, de Bretoenen en de Vlamingen in uw ziel geschonden, want men
trachtte nooit uw taal uit uw lijf te rukken." - NRC Handelsblad,
woensdag 6 april 1988 |
De molen van Boeschepe
| Het Vlaams in het
Frankrijk van 2003: heden
De Voorzitter
van de Frans-Vlaamse / Zuid-Vlaamse culturele organisatie Michiel de
Swaenkring (http://www.mdsk.net/), Marc
Laridon, heeft De Roepstem zijn onderstaande
beschouwing toegestuurd. De De Swaenkring is een enthousiaste organisatie
die zich inzet om het Nederlandse geografische, culturele, geschiedkundige
en toekomstige element in Frans-Vlaanderen te versterken.
Marc Laridon:
"Ook Europa heeft ertoe bijgedragen om grenzen
te doen vervagen en te doen verdwijnen. Tussen Frankrijk en België heette
de vroegere grens de "schreve" (= een willekeurige streep die men trekt).
Hiermee wilde men aanduiden dat die grens onnatuurlijk was en zeker niet
de scheiding betekende tussen Vlaanderen in België en Vlaanderen in
Frankrijk. Waarom redeneerde men zo? Gewoon omdat de taal, de gewoonten,
de cultuur, de streek, het patrimonium hetzelfde is. Hierin zitten de
Europese peilers waarop een volk als minderheid binnen een staat als
minderheid kan erkend worden.
"Onderstaande 4 punten zijn perfect en compleet
toepasselijk om erkend te worden als minderheid:
1. Geografisch: Vlaanderen in België en Vlaanderen
in Frankrijk zijn éénzelfde geografisch gebied.
2. Historisch: commentaar hierbij is overbodig
3. Cultureel: beide delen van Vlaanderen hebben
hun belforten, hun begijnhoven, kerken en kathedralen, windmolens, hoeven,
enz.
4. Linguïstisch: zij delen dezelfde Vlaamse taal
(dialect).
"Wat punt 4 betreft, steekt de Franse
staat stokken in de wielen. Zij willen enkel het Vlaams als regionale taal
voor de Vlamingen als minderheid in Frankrijk erkennen.
"De taal van en voor de 6,3
miljoen Vlamingen van Vlaanderen in Belgë is het Nederlands. U ziet
duidelijk waarom Frankrijk het alleen wil hebben over Vlaams als
streektaal voor Vlaanderen in Frankrijk. Op die manier kan punt 4 op
Europees vlak dan niet gebruikt worden om dat stuk Vlaanderen, als stuk
van het Vlaanderen in België en als stuk van Nederland in het Noorden
(alles tezamen de 17 provincies), beschouwd te doen worden. Met andere
woorden, de Fransen willen beweren dat de Vlamingen van Vlaanderen in
Frankrijk een ander minderheidsvolk binnen hun staatsgrenzen zijn dan de
Vlamingen die langs de andere kant van de schreven in België wonen.
"Omdat de historische waarheid
is, dat noord en zuid historisch één geheel zijn, is een groeiend aantal
bewuste mensen niet (meer) akkooord met een aantal zaken.
De benaming "Frans Vlaanderen", bijvoorbeeld. Deze
term is niet juist. Na de oorlog van 1940 - '45 werd deze term voorzichtig
gebruikt om de Franse overheid niet voor het hoofd te stoten. Wie daar
tijdens de oorlog durfde zeggen dat hij Vlaams sprak, laat staan dat hij
zei dat hij Vlaming was, werd onmiddellijk als collaborateur afgeschilderd
en mocht een overeenkomstige behandeling verwachten. De Franse staat heeft
massaal misbruik gemaakt van de situatie om hun centralistisch beleid, dat
er op gericht was iedere cultuur die niet de Franse cultuur was uit te
roeien, met harde hand te doen handhaven. De Vlamingen van "Le Nord" (=
Vlaanderen) werden gestigmatiseerd met het epitheton "Les boches du Nord"
(De Duitsers van Le Nord). Omwille van de
eventuele repressie kun je begrijpen dat er heel wat Vlamingen plots
voorbeeldige Franse staatsburgers werden en dat het Vlaams geluid enkel
binnenskamers was te horen en dan nog heel stilletjes.
"Zoveel jaar later en
geleidelijk aan, zijn alle minderheden in Frankrijk, zo'n 20 miljoen
waarvan de authentieke taal niet het Frans is,
zich openlijk en terecht beginnen manifesteren en revolteren tegen het
Parijse centralistische en cultuurminderhedendodend bestuur. Na het avontuur
met verschillende kolonies, en in het bijzonder met Algerije, heeft
Frankrijk mondjesmaat hier en daar een komma en een punt gewijzigd in haar
houding tegenover de minderheden. De ene was al wat luidruchtiger dan de
andere. Op Corsica hebben er zelfs bommen geknald en dat was ook het geval
op het vasteland in Frankrijk zelf. Hier was en zijn het de Basken die van
zich laten horen. Deze omstandigheden, de druk van Europa, maar
voornamelijk de wil van de eigen minderheden binnen de Franse
staatsgrenzen, in casu ook de Vlaamse
bevolking, om vrij en ongestraft uit te kunnen komen voor hun eigenheid
groeit met de dag. "La France" klinkt van langsom valser en valser in de
oren. Frans-Vlaanderen wordt nog gebruikt omdat het de term was van na de
oorlog, in de omstandigheden zoals beschreven.
"Tegenwoordig, en zeker niet in het minst, zijn het de
jongeren die hun Vlaamse cultuur willen ontdekken, Vlaams/Nederlands
willen leren. Ze hebben het over Zuid-Vlaanderen en Vlaanderen in
Frankrijk. De term Frans-Vlaanderen verwijst naar een Vlaanderen binnen de
Franse staat dat cultureel Frans zou zijn geweest. Dat is nooit zo
geweest. Na meer dan 300 jaar anexatie en verdrukking, de Vlaamsvijandige
post-Tweede-Wereldoorlogse periode willen een steeds groter wordend deel
mensen herstel van authenticiteit en identiteit.
"Sommigen willen het Vlaams
dat er nog gesproken wordt (300 jaar geleden was het de voertaal van de Néerlandophonie) en dat van streek tot streek
varieert met het overkoepelend Nederlands bewaren als iets dat vroeger was
en dat moet geconserveerd worden. De term ingeblikt en opgeborgen in een
uitstalkast in een muzeum is wellicht te zwaar uitgedrukt, maar veel meer
zal het ook niet zijn. Bovendien is het de voorstanders hiervan niet om te
doen om de taaloorspronkelijke banden te activeren, laat staan te
herstellen. Deze houding speelt de Franse staat in de kaart, zoals
hierboven vermeld, en bovendien wordt het eilandje waarop deze mensen zich
terugtrekken alsmaar kleiner. De enige juiste houding hierin is deze
mening te respecteren maar resoluut te opteren voor de enig algemene - en
Europees erkende - Nederlandse taal als voer- en cultuurtaal van
Vlaanderen in Frankrijk te doen en te laten erkennen.
"Bewuste jongeren staan te
springen om Nederlands te leren. Degenen die zich nog niet bewust zijn van
hun verleden, zullen de rangen vervoegen eenmaal ze op dit niveau staan.
Frankrijk ('het zachte Rusland van West-Europa') heeft te veel, te lang en
te hard de culturen van zijn minderheden willen uitroeien. In de
communistische landen is het IJzeren Gordijn gevallen en zijn Berlijnse
Muren gesloopt. In Frankrijk worden de minderheidsculturen heropgebouwd en
is hereniging met familievolkeren binnen de mogelijkheden die de Europese
Unie biedt niet meer te stoppen.
"We spreken van Elzassers, Lotharingers, Basken,
Vlamingen en anderen. Dit is geen verschijnsel, maar een natuurlijk proces
dat zich binnen Europa aan het herstellen is en dat zeker geen alleenrecht
voor Europa is, gezien dit zich ook op andere plaatsen in de wereld aan
het voltrekken is. Denken we maar aan de landen die na het uiteenvallen
van de Sovjet-Unie hun eigen weg als zelfstandige staat gegaan zijn en
sommige anderen die op het punt staan dit te doen.
"Het laatste punt dat we
maken: het Vlaams dat daar gesproken wordt, is nu wel niet het Algemeen
(Beschaafd) Nederlands, maar zo'n 300 jaar geleden was het dat wel voor al
die gebieden die deel uitmaakten van de Heel-Nederlanden van Utrecht tot
Atrecht.
"De MDSK steunt voor het
volle pond dat de taal van de Vlamingen in Frankrijk de door de Europese
Unie erkende algemeen-Nederlandse taal zou zijn. We mogen de toekomst van
de jonge Vlamingen van Vlaanderen in Frankrijk niet hypothekeren door ze
op te zadelen met een Vlaams dialect omwille van het dialect. Taal is
instrument en enkel met de beste instrumenten kan je het beste resultaat
bereiken.
"De MDSK is niet
de enige die dit standpunt verdedigt. Enkele volksvertegenwoordigers zijn
zich bewust van de noodzaak om Nederlands te laten aanleren. Bovendien
erkent de Franse staat de Katholieke Universiteit van Rijsel als promoter
van de Nederlandse taal als "vreemde" taal. Vandaar het belang van
Nederlands als overkoepende taal voor de Vlaamse varianten door de Franse
staat te doen erkennen."
Namens de MDSKring
LARIDON
Marc
Voorzitter
Januari 2003
Terug naar inhoudsopgave
Hierdie
bladsy is gepubliseer op 23 November 2001,
bygewerk op 10 Januarie
2003.
|
|
