Twee Katwijkse vroue voor die wit gereformeerde kerk / Kyk hoe groot is die tjalies
Katwijk is 'n visserdorp aan die Noordseekus van Nederland wat 'n opvallende, eie aard het. Die Calvinistiese geloof is daar sterker teenwoordig as elders in die wye omtrek. Daar was onlangs nog net een vrou wat die ou Katwykse kleredrag gedra het, maar sy is nou oorlede.
Baie merkwaardig is die Katwijkse dialek, wat beskou word as 'n oorblyfsel van die ou dialekte wat gepraat was in Zuid-Holland. Daar is opvallende ooreenkomste met Afrikaans, wat dan ook afstam van daardie ou Zuid-Hollandse streektale. Inwoners van Leiden, Voorschoten, Zoeterwoude en ander plekke in die westelike Zuid-Holland, ken Katwijk baie goed as baaiplek. Dertig jaar gelede was daar nog ´n paar mense oor wat in Noordwijk plaaslike kleredrag gedra het. Hul duidelik van die Katwijkse kleredrag afwykende klerekuns, het tans heeltemal uitgesterwe. Vandag is die Rooms-Katolieke Noordwijk en die Gereformeerde Katwijk nog baie verskillend, maar hulle het darem baie met mekaar gemeen en inwoners van albei die dorpe maak dikwels grappe oor mekaar.

Dis nou 'n vertroude gesig op die hawe / Om haring skoon te maak verg roetine
Scheveningen was altyd 'n deel van die groter stad Den Haag gewees, maar deesdae verloor Scheveningen al meer van sy eie karakter weens die verstedelikende invloed van dié groot stad. In die stede Den Haag, Leiden en omgewing kan 'n mens soms kuierende Scheveningse vrouens in volle prag raaksien.
Scheveningen is 'n beroemde baaiplek. Ondanks die verstedeliking en skaalvergroting in die weste van die provinsie Zuid-Holland is die streng protestantse geloof en kleredrag nog gewoon op Scheveningen. 'n Mens kan die dialek in die strate hoor en die kleredrag daeliks sien in die ou Scheveningse sentrum (Keizerstraat, Vijzelstraat, Rogstraat, Ooststraat, Kerklaan, ens.). Die intense kontak op see met Katwijkers het veroorsaak dat die Scheveningse en die Katwijkse dialekte baie ooreenkomende eienskappe vertoon.

Die dames wys die kleurryke Spakenburgse 'klederdracht'. Spakenburgers is baie netjies.
Die Gereformeerde karakter van die dorpe Spakenburg en Bunschoten het oer-Hollandse gebruike in stand gehou. Die dorpe is geleë aan die voormalige Zuiderzee, tans IJsselmeer.
Die mans en vrouens van 'Spiekedarp' geld as besonder harde werkers. Hulle is vrolik en baie verdraagsaam vir almal wat nie lui is nie. Die doek om die skouers is kleurryk en word met stysel in geboë toestand gedroog. Die Spakenburgse drag geld as een van die mees gedraagde dragte in Nederland.

'Stapperster' vroue is baie trou aan hul kleredrag. Manskleredrag word nog nouliks gesien.
Die ou noordelike dorp Staphorst is reeds vir baie dekades is 'n gesogte studie-onderwerp vir etnoloë. Die munisipaliteit Staphorst bestaan uit die dorpe Staphorst, Rouveen, IJhorst en omringende woongebiedjies. Daar is die kleredrag 'n daelikse gebruik. Deur sy geïsoleerde geografiese ligging was Staphorst eeuelank 'n gemeenskap wat ou gebruike, taal en godsdiens in stand gehou het. 'Stapperst' is streng Protestants en behalwe die mooi kleredrag weerspieël die mooi groen, kunstig geboude hoewes en huise die Staphorsters se ryk kultuur. In teenstelling tot die dorpe in Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland waar tradisionele kleredrag gedra word, is Staphorst nie afhanklik van vissery nie, maar van die landbou en veeteelt.

Urkse vroue voor die vuurtoring / Klere word oorgeërf op Marken / 'n Meisie van Volendam.
Die linker foto wys vrouens op Urk, die middelste een 'n vrou met kindjie op die skeireiland Marken en die regter een toon 'n meisie in Volendamse klere.
Urk was tot 1942 'n eiland in die Zuiderzee. Die inpoldering van die see van Urk af in die rigting van die vasteland en die aanlê van die Afsluitdijk kon nie verhoed dat die Urkers afhanlik gebly het van die seevissery nie. Die isolasie van die eiland het die eie dialek in stand gehou en die vriendelike vrouwens met hul opmerklike tabberds, wit kappies en kleurige, opvallende pienk tjalies kan 'n mens oral op die dorp raaksien. Hierdie drag word Urker genoem. Die suideliker, naburige voormalige eilandjie Schokland is nou ook deel van die Noordoostpolder. Schokland maak nou deel uit van die dorp Emmeloord. Op Schokland was die dra van kleredrag ook normaal, totdat die eiland in die twintigste eeu amper deur die see oorspoel was. Toe besluit die regering om die eilandbewoners - die 'Schokkers' - Kampen toe te skuif. In dié die bekende Calvinistiese stad het die schokkers hulle geassimileer in die bevolking daar en het hulle hul identiteit en kultuur verloor. Urk staan bekend as 'n geweldig hegte gemeenskap met 'n groot trots en gesonde sosiale selfreinigende vermoë.

Heel regs wys 'n meisie ons die drag van die Rooms-Katolieke dorp Volendam. Volendam is 'n hegte gemeenskap waar almal mekaar ken, en waar burehulp 'n moet is. Hulle blink uit met hul musikale (BZN, The Cats) en sportiewe prestasies. Volendam lê anderkant die IJsselmeer/Zuiderzee; Urk lê oostelik, Volendam westelik. Op sowel Volendam as Edam het die tradisie van kleredrag byna verdwyn.

Op die nabygeleë skiereiland Marken word, nes op Volendam en Edam, baie kleredrag gedra. Die Marker drag het met die Urker drag gemeen dat die kappie ('hul') die hare laat sien. Maar op Marken word die hare lank gedra, terwyl die ander dragte se kappies kort hare of bollas vereis.

In die provinsie Zeeland, met name op die dorpe Arnemuiden, Kruiningen, die hoofstad Middelburg én in Zeeuws-Vlaanderen, is die kleredrag nog geweldig baie in swang. Fotomateriaal van die uiteenlopende soorte Seeuse (=Zeelandse) kleredragte kon ons nog nie versamel nie. Hopelik kan ons spoedig hierdie bladsy voorsien met foto's van dié plekke. Verskeie dorpe in die binneland van die provinsie Gelderland ken origens ook baie kleredragdraers. Ons noem Barneveld op die Hoge Veluwe en Rijssen in die suid-ooste van Gelderland. Weereens is die protestantse geloof baie sterk in hierdie streek.